Chodzi tutaj o: – wszelkie postanowienia zamykające drogę do wydania wyroku, chyba że ustawa wyłącza zaskarżalność (art. 459 § 1 kodeksu postępowania karnego); – wszelkie postanowienia „co do środka zabezpieczającego” (art. 459 § 2 – postanowienie o zastosowaniu, jak i odmowie zastosowania takiego środka; – inne postanowienia niż wymienione wyżej w wypadkach przewidzianych w ustawie, wtedy gdy przepis szczególny tak stanowi (art. 459 § 2 np. w przedmiocie zawieszenia postępowania (art. 22 § 2 dotyczące właściwości sądu (art. 35 § 3 o umieszczeniu oskarżonego na obserwacji psychiatrycznej lub o jej przedłużeniu (art. 203 § 4 w przedmiocie środka zapobiegawczego (art. 252 § 2 i art. 254 w kwestii podjęcia postępowania warunkowo umorzonego (art. 550 § 3 postanowienia prokuratora w przedmiocie zabezpieczenia powództwa cywilnego wydanego na podstawie art. 69 § 1 i 2 o odmowie udostępnienia akt w postępowaniu przygotowawczym (art. 159 postanowienia co do odtworzenia akt wydanego na podstawie art. 165 § 1 (art. 165 § 2 postanowienia o przesłuchaniu lub zezwoleniu na przesłuchanie osób zobowiązanych do zachowania tajemnicy adwokackiej, radcy prawnego, lekarskiej lub dziennikarskiej (art. 180 § 2 postanowienia o zachowaniu w tajemnicy danych osobowych świadka wydanego na podstawie art. 184 § 1 (art. 184 § 5 – zarządzenia o podobnych do wymienionych wyżej wymogach, tj. zamykające drogę do wydania wyroku, dotyczące środka zabezpieczającego lub zaskarżalne z mocy przepisów szczególnych (art. 466 § 1 np. o odmowie przyjęcia wniosku o uzasadnienie wyroku (art. 422 § 3 o odmowie przyjęcia środka odwoławczego (art. 429 § 2 o zwrocie aktu oskarżenia do uzupełnienia braków formalnych (art. 337 § 2 zarządzenia dotyczącego kar porządkowych (art. 290 § 2 – wszelkie postanowienia i zarządzenia, ale wyłącznie w postępowaniu przygotowawczym i tylko dotyczące osób niebędących stronami, jeśli naruszają ich prawa lub interesy (art. 302 § 1 – czynności lub zaniechania czynności w wypadkach przewidzianych w ustawie, np. zażalenie na zatrzymanie (art. 246 § 1 na przeszukanie i zatrzymanie rzeczy (art. 236 § 1 niedoręczenie w terminie 6 tygodni od zgłoszenia zawiadomienia o przestępstwie zawiadomienia o wszczęciu lub odmowie wszczęcia dochodzenia lub śledztwa (art. 306 § 3 w zw. z art. 325a Zażalenie przysługuje stronom oraz osobie, której postanowienie, zarządzenie lub czynność bezpośrednio dotyczy, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 459 § 3 Wnosi się je do organu, który wydał zaskarżoną decyzję w terminie zawitym 7 dni od jej ogłoszenia, a gdy przepis ustawy nakazuje doręczyć odpis – od daty doręczenia. Uzasadnienie postanowienia sporządza się wraz z postanowieniem (art. 98 § 1 a zarządzenia uzasadnia się z urzędu, gdy podlegają zaskarżeniu (art. 99 § 2 Osoba niebędąca stroną, uprawniona do wniesienia zażalenia, może korzystać z pomocy pełnomocnika, jeżeli wymagają tego jej interesy w toczącym się postępowaniu (art. 87 § 2 Jeżeli zażalenie odnosi się do postanowienia (zarządzenia) kończącego postępowanie, a jest sporządzone przez prokuratora, obrońcę lub pełnomocnika, dołącza się odpowiednią liczbę odpisów (jak w przypadku apelacji) dla osób, których dotyczy zaskarżona decyzja. Należy podkreślić, że złożenie zażalenia nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego orzeczenia, chyba że ustawa stanowi inaczej. Wyjątek stanowi zażalenie na karę porządkową aresztowania (art. 290 § 3 Odmowa wstrzymania wykonania zaskarżonego orzeczenia nie wymaga uzasadnienia (art. 462 § 2 Zażalenie jest rozpoznawane przez sąd na posiedzeniu. Strony, obrońcy, pełnomocnicy i inni zainteresowani uczestnicy mają prawo wziąć udział w posiedzeniu sądu odwoławczego, w przypadku gdy rozpoznaje on zażalenie na postanowienie kończące postępowanie, na postanowienie o zatrzymaniu, na postanowienie, przy wydawaniu którego w I instancji podmiotom tym przysługiwało prawo do udziału w posiedzeniu sądu (art. 464 § 1 Prawo do udziału w posiedzeniu sądu rozstrzygającego kwestię w I instancji przysługuje również do posiedzeń: – poprzedzających zastosowanie środka zapobiegawczego oraz przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania (art. 249 § 3 i 5 – przewidzianych w sprawach wymienionych w art. 339 § 1 i 3 pkt 1, 2 i 6 (art. 339 § 5 tj.: a) gdy prokurator złożył wniosek o orzeczenie środków zabezpieczających, w przedmiocie warunkowego umorzenia postępowania, b) gdy akt oskarżenia zawiera wniosek z art. 335 c) wydania postanowienia w przedmiocie tymczasowego aresztowania lub innego środka przymusu; – w kwestii przepadku przedmiotu poręczenia (art. 270 § 2 i w przedmiocie odtworzenia akt (art. 164 – w kwestii umorzenia i zastosowania środka zabezpieczającego (art. 354 pkt 2 – w kwestii uzupełnienia wyroku o pewne rozstrzygnięcia (art. 420 § 3 – w kwestii podjęcia postępowania warunkowo umorzonego (art. 550 § 2 – w kwestii wznowienia prawomocnie zakończonego procesu (art. 544 § 3 – w przedmiocie wniosku państwa obcego o ekstradycję (art. 603 § 1 i 2 – w przedmiocie wykonania europejskiego nakazu aresztowania (art. 607l § 1 i 3 Osobę uprawnioną do udziału w posiedzeniu, czy to z mocy prawa, czy też w wyniku zgody sądu, należy powiadomić o czasie i miejscu takiego posiedzenia (art. 117 W trakcie posiedzenia strony mogą składać wnioski, oświadczenia i przedstawiać swoją argumentację, a także możliwe jest zwrócenie uwagi sądu na dostrzeżone uchybienia, które mogą powodować ewentualną potrzebę rozpoznania środka poza granicami zaskarżenia. Zasadą jest, że organem odwoławczym od zaskarżalnych rozstrzygnięć prokuratora jest sąd właściwy do rozpoznania sprawy, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 465 § 2 Wyjątkami od tej zasady są sytuacje, gdy według przepisów – organem odwoławczym pozostaje sąd, ale inny niż właściwy do rozpoznania sprawy, np. zażalenie na prokuratorskie postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia służy do SR miejsca prowadzenia postępowania (art. 293 § 3 zażalenie na postanowienie prokuratora w przedmiocie środka zapobiegawczego (art. 252 § 2 Z kolei na zatrzymanie zarządzone przez prokuratora w celu doprowadzenia osoby podejrzanej (art. 247 zażalenie przysługuje do SR miejsca zatrzymania lub prowadzenia postępowania przygotowawczego; – organem odwoławczym jest prokurator nadrzędny nad tym prokuratorem, który wydał zaskarżone rozstrzygnięcie. Chodzi tutaj o zażalenie na umorzenie postępowania przygotowawczego z uwagi na prywatnoskargowy charakter czynu i brak interesu społecznego w ściganiu z urzędu (art. 465 § 2a – organem odwoławczym jest prokurator bezpośrednio przełożony nad tym, który wydał rozstrzygnięcie lub dokonał czynności. Dotyczy to zażaleń na odmowę udostępnienia akt oraz zażaleń na postanowienia, zarządzenia i inne czynności prokuratora podejmowane w trakcie postępowania przygotowawczego; – zażalenie na postanowienie w przedmiocie kosztów wydane w postępowaniu przygotowawczym kierowane jest do prokuratora nadrzędnego lub prokuratora właściwego do sprawowania nadzoru. W przypadku gdy ten się do niego nie przychyli, to przekazuje je do sądu właściwego do rozpoznania sprawy (art. 626a Zgodnie z dyspozycją art. 465 § 3 i art. 466 § 1 zażalenie na postanowienia i zarządzenia nieprokuratorskiego organu postępowania przygotowawczego rozpoznaje prokurator nadzorujący dane postępowanie. Z kolei na postanowienie o umorzeniu dochodzenia i wpisaniu sprawy do rejestru przestępstw (które obecnie nie wymaga zatwierdzenia przez prokuratora – art. 325e § 2 zażalenie składane jest do prokuratora nadzorującego, a w sytuacji gdy ten się do niego nie przychyla, musi przekazać je do sądu. Zgodnie z postanowieniem SN z r., jeżeli w postępowaniu złożonym pod względem podmiotowym wpłyną zażalenia na decyzje, które rozstrzygają wobec poszczególnych oskarżonych identyczne kwestie, to wprawdzie zaskarżone decyzje mają charakter odrębny i samoistny, ale postępowanie zażaleniowe może zostać przeprowadzone jako jedno postępowanie złożone pod względem podmiotowym. Dlatego też instancja odwoławcza może łącznie rozpoznać zażalenia przeciwko tym różnym decyzjom. Przepisy dotyczące rozpoznawania zażaleń na postanowienia i zarządzenia stosuje się również do rozpatrywania zażalenia na czynności lub zaniechanie czynności, o ile ustawa przewiduje możliwość zaskarżenia (art. 467 § 1 Zażalenie przysługuje do prokuratora nadrzędnego lub prokuratora bezpośrednio przełożonego albo nadzorującego i tylko w przypadku zażalenia na zatrzymanie organem odwoławczym jest sąd – SR miejsca zatrzymania lub prowadzenia postępowania (art. 246 § 2 Przy zażaleniach na czynności lub ich zaniechanie decyzja nie dotyczy uchylenia, zmiany lub utrzymania w mocy. Uznając zasadność zażalenia, organ odwoławczy stwierdza niezgodność czynności z prawem lub brak czynności i zarządza czynności w celu naprawienia skutków uchybienia oraz zapobieżenia podobnym uchybieniom oraz podejmuje inne przewidziane w ustawie środki (art. 467 § 2 22 października 2009 r. Senat RP zadecydował o tzw. dużej nowelizacji kodeksów : karnego, postępowania karnego, karnego wykonawczego oraz karnego skarbowego. Nowelizacja weszła w życie 8 czerwca 2010 r. (DzU z 2009 roku nr 206, poz. 1589) i znacznie zwiększyła dotychczasowe uprawnienia radców prawnych, jako pełnomocników w postępowaniu karnym. Obecnie, bez żadnych ograniczeń, pełnomocnikiem może być zarówno adwokat, jak i radca prawny. Ponadto radcom prawnym przyznano uprawnienia w zakresie sporządzenia i podpisania subsydiarnego aktu oskarżenia w sprawach ściganych z oskarżenia publicznego. Istotną zmianą jest również uprawnienie radcy prawnego, bez względu na to, czyim jest pełnomocnikiem, do sporządzenia i podpisania apelacji od wyroku sądu okręgowego. Zmiana ta z pewnością spowoduje większą dostępność pomocy prawnej oferowanej przez profesjonalnych pełnomocników w postępowaniu karnym. Niezmienione pozostały natomiast ograniczenia dotyczące obrony oskarżonego. W dalszym ciągu takie uprawnienia posiadają jedynie adwokaci. Wielokrotnie powtarzanym argumentem ze strony środowiska adwokatów sprzeciwiających się rozszerzeniu tych uprawnień na radców prawnych jest fakt, że nie posiadają oni wystarczającej wiedzy z zakresu prawa karnego. Po to, by ułatwić radcom prawnym przyswojenie nowych zasad procedury karnej, w każdy czwartek w serwisie publikujemy fragmenty książki Ewy Targońskiej „Postępowanie karne dla radców prawnych". Autorka jest prokuratorem w stanie spoczynku, zajmuje się pracą naukową i dydaktyczną z zakresu prawa karnego i procedury karnej Fragment pochodzi z książki Ewy Targońskiej „Postępowanie karne dla radców prawnych”, Wydawnictwo Gaskor Sp. z Wrocław 2011 Więcej w serwisie: Postępowanie karne dla radców
Zgodnie z art. 426 § 1 k.p.k. od orzeczeń sądu odwoławczego oraz od orzeczeń wydanych przez Sąd Najwyższy nie przysługuje środek odwoławczy, chyba że ustawa stanowi inaczej. Wyjątki od tej zasady zostały unormowane w art. 426 § 2 k.p.k., który stanowi, że zażalenie do innego równorzędnego składu sądu odwoławczego przysługuje:
Sygn. akt …………………. Wartość przedmiotu zaskarżenia: 176 zł. Zażalenie powoda na postanowienie Sadu Rejonowego w ………………… zawarte wyroku z dnia …………………… , sygn. akt ………….. Zaskarżam orzeczenie wydane przez Sąd Rejonowy w ……………………. o kosztach sądowych, zawarte w ww. wyroku, które zostało doręczone w dniu ………………… i wnoszę o: 1. Zmianę zaskarżonego orzeczenia o kosztach i zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu w kwocie 176 zł 2. Zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania wynikającego z zażalenia według norm przepisanych, Uzasadnienie Sąd Rejonowy w ……………………… wyrokiem z dnia ………………………… rozstrzygnął spór o spłatę z tytułu ……………………. i z dochodzonej przez powoda kwoty 450 zł zasądził kwotę 430 zł, a koszty postępowania sądowego zniósł dla obydwu stron. Sąd pierwszej instancji niestety nie uwzględnił iż zasądzona na rzecz powoda suma została ustalona przez strony w czasie sporu, poprzez dokonanie wspólnego obrachunku należności za usługę …………………..… Art. 100 stanowi, że sąd kosztami procesu może obciążyć tylko jedną ze stron w przypadku częściowego uwzględnienia żądania pozwu, jeżeli określenie należnej sumy zależało od wzajemnego obrachunku. Wobec powyższego zażalenie uważa się za zasadne …………………….. podpis [kkstarratings]
Zażalenie przysługuje na postanowienia sądu: 1. o przeszukaniu lub zatrzymaniu rzeczy, 2. o zatwierdzeniu przeszukania lub zatrzymania rzeczy, 3. o niezatwierdzeniu przeszukania lub zatrzymania rzeczy, 4. w przedmiocie dowodów rzeczowych.
Zażalenie jest drugim, oprócz apelacji, zwykłym środkiem odwoławczym, gdyż przysługuje od orzeczeń jeszcze nieprawomocnych. Jest środkiem w toku instancji ostatecznym, albowiem od orzeczenia sądu II instancji wydanego w następstwie wniesienia zażalenia w zasadzie nie przysługuje już dalsze odwołanie. Zażalenie w przeciwieństwie do apelacji nie jest środkiem w pełni dewolutywnym. Następstwem bowiem jego wniesienia nie zawsze jest przeniesienie postępowania do sądu wyższej instancji. W sytuacjach przewidzianych w przepisach, zażalenie rozpoznaje sąd I instancji. Jest to uzasadnione charakterem orzeczeń podlegających zaskarżeniu zażaleniem, które nie dotyczą istoty sprawy, ale zagadnień wypadkowych lub odnoszących się do samego postępowania. Zażalenie ma na celu ostateczne rozstrzygnięcie tych kwestii, wynikłych w toku postępowania co do istoty sprawy. Celem postępowania wywołanego wniesieniem zażalenia jest wyłącznie kontrola orzeczeń sądu I instancji, wydanych w toku postępowania lub formalnie kończących to postępowanie, a nie kontynuacja rozpoznania sprawy co do istoty. Ponieważ zażalenie przysługuje na postanowienia i zarządzenia przewodniczącego, a rozstrzygnięcia te stają się skuteczne z chwilą ogłoszenia lub jeżeli ogłoszenia nie było - z chwilą podpisania sentencji, wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego postanowienia. Wnoszący zażalenie może mieć interes w zaskarżeniu orzeczenia, gdy nie uwzględnia ono jego żądania w całości lub gdy orzeczenie nie zapewnia mu wszystkich tych korzyści, jakich można było spodziewać się w danej sytuacji. W sprawach o roszczenia majątkowe należy wskazać wartość przedmiotu zaskarżenia, gdyż jest to niezbędne do ustalenia opłat sądowych. W zażaleniu można zgłosić również dalsze wnioski, jak np. o przyznanie kosztów, wstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia, o przeprowadzenie dowodów. Zażalenie do sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienia sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie, a ponadto na postanowienia sądu pierwszej instancji i zarządzenia przewodniczącego, których przedmiotem jest: 1) zwrot pozwu, odmowa odrzucenia pozwu, przekazanie sprawy sądowi równorzędnemu lub niższemu albo podjęcie postępowania w innym trybie; 2) odmowa zwolnienia od kosztów sądowych lub cofnięcie takiego zwolnienia oraz odmowa ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub ich odwołanie; 3) oddalenie opozycji przeciwko wstąpieniu interwenienta ubocznego oraz niedopuszczenie interwenienta do udziału w sprawie wskutek uwzględnienia opozycji; 4) rygor natychmiastowej wykonalności; 5) wstrzymanie wykonania prawomocnego orzeczenia do czasu rozstrzygnięcia skargi o wznowienie postępowania; 6) stwierdzenie prawomocności orzeczenia; 7) skazanie świadka, biegłego, strony, jej pełnomocnika oraz osoby trzeciej na grzywnę, zarządzenie przymusowego sprowadzenia i aresztowania świadka oraz odmowa zwolnienia świadka i biegłego od grzywny i świadka od przymusowego sprowadzenia; 8) zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania; 9) odmowa uzasadnienia orzeczenia oraz jego doręczenia; 10) sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa; 11) zwrot kosztów, określenie zasad ponoszenia przez strony kosztów procesu, wymiar opłaty, zwrot opłaty lub zaliczki, obciążenie kosztami sądowymi, jeżeli strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy, koszty przyznane w nakazie zapłaty, zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oraz wynagrodzenie biegłego i należności świadka; 12) oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego; 13) zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem; 14) odrzucenie zażalenia; 15) odrzucenie skargi na orzeczenie referendarza sądowego. Termin Termin do wniesienia zażalenia jest tygodniowy i liczy się od doręczenia postanowienia, a gdy strona nie zażądała w terminie przepisanym doręczenia postanowienia zapadłego na rozprawie - od ogłoszenia postanowienia. Wymagania Zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i wniosek o jego zmianę lub uchylenie, jak również zwięzłe uzasadnienie zażalenia ze wskazaniem w miarę potrzeby nowych faktów i dowodów. Praktyka Wniesienie apelacji wyłącza dopuszczalność zażalenia na postanowienie o kosztach procesu zawarte w wyroku, niezależnie od kolejności składania tych środków odwoławczych. Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 18 kwietnia 2013 r. III CZP 15/2013 Stronie przysługuje zażalenie na orzeczenie w przedmiocie częściowego umorzenia postępowania zawarte w wyroku w przypadku zaskarżenia przez tę stronę wyroku apelacją w części rozstrzygającej sprawę merytorycznie. Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 20 lutego 2013 r. III CZP 103/2012 Postanowienie sądu pierwszej instancji odmawiające odrzucenia pozwu nie jest postanowieniem kończącym postępowanie w sprawie. Z tego też względu również postanowienie sądu drugiej instancji oddalające zażalenie na to postanowienie nie może być uznane za kończące postępowanie w sprawie. Po jego wydaniu postępowanie toczy się dalej i zostanie zakończone orzeczeniem merytorycznym albo formalnym kończącym to postępowanie. Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 23 lutego 2012 r. II CSK 499/2011 Brak jest podstaw do przyjęcia, że istnieje możliwość złożenia wielu zażaleń na to samo postanowienie przez tę samą stronę. Okoliczność, iż zażalenie zostało złożone w dwóch pismach procesowych sporządzonych odrębnie przez stronę osobiście i jej pełnomocnika nie zmienia faktu, iż w istocie oba te pisma stanowią łącznie jeden środek zaskarżenia. Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 4 października 2010 r. I ACz 881/2010 W razie zażalenia na zawarte w wyroku postanowienia w przedmiocie kosztów postępowania, wartość przedmiotu zaskarżenia zależy od wysokości tych kosztów, nie zaś od wartości przedmiotu sporu w sprawie zasadniczej. Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 25 maja 2010 r. I CZ 9/2010 Na zarządzenie przewodniczącego o zwrocie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej nie przysługuje zażalenie. Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 28 kwietnia 2010 r. III CZP 10/2010 Od postanowienia sądu pierwszej instancji o odrzuceniu pozwu w części przysługuje zażalenie chociażby postanowienie to zostało zamieszczone w wyroku; zażalenie to podlega stosownej opłacie niezależnie od opłaty od apelacji wniesionej od zawartego w wyroku rozstrzygnięcia o dochodzonym roszczeniu. Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 3 lutego 2009 r. I PZP 5/2008 Na postanowienie w przedmiocie dopuszczenia dowodu z opinii biegłych, w tym biegłych psychiatrów, zażalenie nie przysługuje. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 września 2008 r. II AKz 716/2008 Na zarządzenie przewodniczącego w sądzie pierwszej instancji o zwrocie wniosku o udzielenie zabezpieczenia przysługuje zażalenie. Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 28 sierpnia 2008 r. III CZP 65/2008 Na zarządzenie przewodniczącego o zwrocie wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji zażalenie nie przysługuje. Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 27 marca 2008 r. III CZP 11/2008 Na postanowienie o odrzuceniu wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia opłaty od apelacji zażalenie nie przysługuje. Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 4 stycznia 2008 r. III CZP 119/2007 Bieg terminu do wniesienia zażalenia nie ulega przerwaniu ani przedłużeniu ze względu na złożenie przez stronę wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Ustanowienie przez sąd pełnomocnika z urzędu po upływie terminu do wniesienia zażalenia, może stanowić okoliczność uzasadniającą przywrócenie terminu. Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 12 kwietnia 2007 r. I PZ 1/2007 Zażalenie do Sądu Najwyższego Zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje na postanowienie sądu drugiej instancji odrzucające skargę kasacyjną oraz na postanowienie sądu drugiej lub pierwszej instancji odrzucające skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje także w razie uchylenia przez sąd drugiej instancji wyroku sądu pierwszej instancji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. W sprawach, w których przysługuje skarga kasacyjna, zażalenie przysługuje także na postanowienie sądu drugiej instancji kończące postępowanie w sprawie, z wyjątkiem postanowień, o których mowa w art. 3981, a także postanowień wydanych w wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji. Postanowienia sądu drugiej instancji Na postanowienia sądu drugiej instancji, których przedmiotem są oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego, zwrot kosztów procesu, zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, skazanie świadka, biegłego, strony, jej pełnomocnika oraz osoby trzeciej na grzywnę, zarządzenie przymusowego sprowadzenia i aresztowania świadka, odmowa zwolnienia świadka i biegłego od grzywny i świadka od przymusowego sprowadzenia, przysługuje zażalenie do innego składu tego sądu, z wyjątkiem postanowień wydanych w wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji. Akta sprawy wraz z zażaleniem sąd pierwszej instancji przedstawia sądowi drugiej instancji po doręczeniu zażalenia stronie przeciwnej, a w przypadkach gdy ustawa przewiduje doręczenie zaskarżonego postanowienia tylko jednej ze stron albo niezwłocznie po złożeniu zażalenia bez doręczenia go stronie przeciwnej. Odpowiedź na zażalenie może być wniesiona wprost do sądu drugiej instancji w terminie tygodniowym od dnia doręczenia zażalenia. Jeżeli zażalenie zarzuca nieważność postępowania lub jest oczywiście uzasadnione, sąd, który wydał zaskarżone postanowienie, może na posiedzeniu niejawnym, nie przesyłając akt sądowi drugiej instancji, uchylić zaskarżone postanowienie i w miarę potrzeby sprawę rozpoznać na nowo. Od ponownie wydanego postanowienia przysługują środki odwoławcze na zasadach ogólnych. Wstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia Sąd pierwszej instancji może wstrzymać wykonanie zaskarżonego postanowienia do czasu rozstrzygnięcia zażalenia. Postanowienie takie może zapaść na posiedzeniu niejawnym. Sąd drugiej instancji rozpoznaje zażalenie na posiedzeniu niejawnym. W postępowaniu toczącym się na skutek zażalenia sąd drugiej instancji uzasadnia z urzędu postanowienie kończące to postępowanie. Do postępowania toczącego się na skutek zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu apelacyjnym. Rozpoznanie zażalenia na postanowienie w przedmiocie odmowy zwolnienia od kosztów sądowych lub cofnięcia takiego zwolnienia, odrzucenia wniosku o zwolnienie oraz nałożenia na stronę obowiązku uiszczenia kosztów i skazania na grzywnę, odmowy ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub ich odwołania oraz nałożenia na stronę obowiązku uiszczenia wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego dla niej ustanowionego i skazania na grzywnę następuje w składzie jednego sędziego. W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt. Z wyrazami szacunku.
Po upływie roku od daty zawieszenia postępowania Sąd Rejonowy w P., postanowieniem z 18 maja 2016 r., umorzył postępowanie na postawie art. 182 § 1 k.p.c., argumentując, że nie zgłoszono wniosku o podjęcie postępowania przed upływem roku od daty jego zawieszenia. Na postanowienie Sądu Rejonowego o umorzeniu postępowania strona
Każda ze stron postępowania ma prawo do skorzystania ze środków odwoławczych. Zanim zdecydujesz się na złożenie apelacji, powinieneś najpierw wystąpić do sądu o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia. Czy przed złożeniem środka odwoławczego powinienem podjąć jakieś działania?Zanim zdecydujesz się na złożenie apelacji, powinieneś najpierw wystąpić do sądu o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia, od którego zamierzasz się odwołać. Wniosek taki musisz złożyć w ciągu tygodnia od dnia ogłoszenia orzeczenia lub, jeżeli w trakcie trwania postępowania byłeś pozbawiony wolności i nie miałeś pełnomocnika (adwokata, radcy prawnego), w ciągu tygodnia od doręczenia Ci sentencji orzeczenia. Wniosek składa się do sądu, który wydał przypadku zażalenia również musisz zgłosić odpowiedni wniosek w terminie jednego tygodnia od dnia ogłoszenia postanowienia. Postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym sąd doręczy Ci z urzędu, sporządzając od razu uzasadnienie w wypadku, gdy na to postanowienie przysługuje zażalenie. W jakich wypadkach mogę złożyć zażalenie na postanowienie lub zarządzenie?Co do zasady zażalenie przysługuje Ci na:• postanowienia sądu kończące postępowanie w sprawie, ale niepowodujące jej merytorycznego rozstrzygnięcia, np. postanowienie odrzucające pozew, postanowienie umarzające postępowanie, postanowienie odrzucające apelację;• inne postanowienia sądu, w stosunku do których prawo przyznaje Ci możliwość zaskarżenia tych postanowień jest bardzo długa, ale na pewno zostaniesz poinformowany przez sąd o możliwości zaskarżenia określonego postanowienia w drodze najważniejszych z tej grupy należą postanowienia, których przedmiotem jest:– odmowa odrzucenia pozwu, przekazanie sprawy sądowi równorzędnemu lub niższemu albo podjęcie postępowania w innym trybie;– odmowa zwolnienia od kosztów sądowych lub cofnięcie takiego zwolnienia oraz odmowa ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub ich odwołanie;– oddalenie opozycji przeciwko wstąpieniu interwenienta ubocznego oraz niedopuszczenie interwenienta do udziału w sprawie wskutek uwzględnienia opozycji;– rygor natychmiastowej wykonalności;– wstrzymanie wykonania prawomocnego orzeczenia do czasu rozstrzygnięcia skargi o wznowienie postępowania;– stwierdzenie prawomocności orzeczenia;– skazanie świadka, biegłego, strony, jej pełnomocnika oraz osoby trzeciej na grzywnę, zarządzenie przymusowego sprowadzenia i aresztowania świadka oraz odmowa zwolnienia świadka i biegłego od grzywny i świadka od przymusowego sprowadzenia;– zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania;– odmowa uzasadnienia orzeczenia oraz jego doręczenia;– sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa;– zwrot kosztów, określenie zasad ponoszenia przez strony kosztów procesu, wymiar opłaty, zwrot opłaty lub zaliczki, obciążenie kosztami sądowymi, jeżeli strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy, koszty przyznane w nakazie zapłaty oraz wynagrodzenie biegłego;– oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego;– zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem;– odrzucenie zażalenia;– odrzucenie skargi na orzeczenie referendarza przysługuje również na zarządzenie przewodniczącego o zwrocie Czy mam możliwość odwołania się od prawomocnego orzeczenia? Co powinienem zamieścić w apelacji?Apelacja powinna zawierać (por. art. 126, 368 tytuł pisma (apelacja);• Twoje dane jako powoda, pozwanego lub uczestnika (imię, nazwisko, miejsce zamieszkania);• dane Twojego przeciwnika lub uczestników;• oznaczenie sądu, do którego pismo wnosisz;• w sprawach o prawa majątkowe – wartość przedmiotu zaskarżenia;• oznaczenie wyroku, od którego wnosisz apelację, ze wskazaniem czy jest on zaskarżony w całości czy w części;• zwięzłe przedstawienie zarzutów;• uzasadnienie zarzutów;• powołanie, w razie potrzeby, nowych faktów i dowodów oraz wykazanie, że ich powołanie w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji nie było możliwe albo żepotrzeba powołania się na nie wynikła później;• wniosek o zmianę lub o uchylenie wyroku z zaznaczeniem zakresu żądanej zmiany lub uchylenia;• Twój podpis, ewentualnie podpis Twojego pełnomocnika;• serwis: Strony postępowaniaTekst pochodzi z poradnika wydanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości: "Obywatel w postępowaniu cywilnym" współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.
Instytucję zażalenia poziomego na niektóre postanowienia sądu wprowadziła nowelizacja procedury cywilnej, która weszła w życie w listopadzie 2019 r. Zażalenie takie ma rozpatrywać inny - trzyosobowy skład - tego samego sądu. Rozwiązanie to od początku budziło duże emocje. Czytaj: Zażalenia poziome jak puszka Pandory - jest luka
- Jest zamęt, i to widoczny. Nie ma repertorium więc zażalenia nie są rejestrowane. Czyli problem jest duży, ale tak jakby go nie było, bo nie będzie go widać w statystykach - mówi nieoficjalnie jeden z sędziów z sądu rejonowego. Sędziowie podnoszą też, że sprawy nie zawsze są proste, jak choćby hipoteka przymusowa na nieruchomości wartej 100 mln złotych. Czytaj: Zażalenia poziome zablokują sądy rejonowe>> Instytucję zażalenia poziomego na niektóre postanowienia sądu wprowadziła najnowsza nowelizacja procedury cywilnej - zażalenie ma rozpatrywać inny skład tego samego sądu. W małych sądach oznacza to, że rozpatrywać będą je także np. karniści. Krytycy rozwiązania wskazują, że na rozpoznanie zażaleń mogą wpływać sympatie i antypatie panujące w danym sądzie i utrwalona w nim linia orzecznicza. Zobacz procedurę w LEX: Wstrzymanie wykonalności postanowienia sądu drugiej instancji zaskarżonego zażaleniem do innego składu tego sądu > Od wyłączenia sędziego, po aresztowanie świadka Instytucja zażalenia poziomego, co do zasady, dotyczy spraw drobniejszych, czyli zażaleń na: odmowę zwolnienia z kosztów sądowych lub cofnięcie takiego zwolnienia oraz odmowę ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub ich odwołanie; rygor natychmiastowej wykonalności; wstrzymanie wykonania prawomocnego orzeczenia do czasu rozstrzygnięcia skargi o wznowienie postępowania; stwierdzenie prawomocności orzeczenia; skazanie świadka, biegłego, strony, jej pełnomocnika oraz osoby trzeciej na grzywnę, zarządzenie przymusowego sprowadzenia i aresztowania świadka oraz odmowę zwolnienia świadka i biegłego od grzywny i świadka od przymusowego sprowadzenia; odmowę uzasadnienia orzeczenia oraz jego doręczenia; zwrot zaliczki, zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oraz wynagrodzenie biegłego, mediatora i należności świadka, a także koszty przyznane w nakazie zapłaty, jeżeli nie wniesiono środka zaskarżenia od nakazu. W ten sam sposób rozpatrywane są zażalenia na oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego, jak i zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem. Inne składy sądu pierwszej instancji mają także rozpatrywać zażalenie na odrzucenie zażalenia i odrzucenie skargi na orzeczenie referendarza sądowego. Czytaj w LEX: Zmiany w postępowaniu odwoławczym w związku z reformą KPC > Ministerstwo: to zagrożenia teoretyczne Resort sprawiedliwości uspakaja, że kwestia zażaleń poziomych jest zagadnieniem dotyczącym wewnętrznej organizacji sądów i jest jak najbardziej możliwa do realizacji. - Oczywiście zawsze istnieje ryzyko, że na rozpatrzenie zażalenia będą wpływać sympatie czy antypatie sędziowskie. Ale skład orzekający ma być trzyosobowy, co z kolei powinno tego rodzaju zagrożenia ograniczać, a nawet wykluczać - mówi w rozmowie z Paweł Mroczkowski, dyrektor Departamentu Legislacyjnego Prawa Cywilnego w Ministerstwie Sprawiedliwości. Dodaje, że zażalenia poziome dotyczą spraw o małym kalibrze, takich jak rygor natychmiastowej wykonalności, stwierdzenie prawomocności postanowienia, skazania na grzywnę, która obecnie nie może przekraczać trzech tysięcy złotych, czy zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem. Dyrektor ocenia, że są to kwestie proste, wpadkowe, które nie rodzą większych problemów, nawet jeśli zostaną rozstrzygnięte wadliwie. Czytaj: Mroczkowski: Sędziowie poradzą sobie ze zmianami w procedurze cywilnej>> Tadeusz Zembrzuski Sprawdź POLECAMY Resort nie ma też wątpliwości, że sędziowie są na rozpoznawanie zażaleń poziomych przygotowani. - Przecież to właśnie ci sędziowie wydają na co dzień postanowienia takie jak to, na które wniesiono zażalenie. Powtórne rozstrzygnięcie w trybie zażaleniowym, co do tego samego przedmiotu, nie powinno więc stanowić problemu - wskazuje dyrektor Mroczkowski. Czytaj w LEX: Nowe obowiązki referendarzy sądowych w związku z reformą KPC > Nie uwzględniono sytuacji małych sądów Inaczej do sprawy podchodzą sędziowie. W ich ocenie problem jest, i to duży. Wskazują, że rozporządzenie dotyczące sposobu rejestracji tych zażaleń - czyli repertorium dla zażaleń poziomych, ma być gotowe po Nowym Roku. Czyli - jak wyjaśniają - sprawy te nie są obecnie rejestrowane. - Nie uwzględniono też sytuacji małych sądów. Kto ma rozpatrywać zażalenia cywilne, skoro nie będzie wystarczającej liczby sędziów cywilnych. Karniści? To proszę mi znaleźć karnistę, który z czystym sumieniem, odpowiedzialnością, podpisze zabezpieczenie w postaci hipoteki przymusowej na nieruchomości wartej 100 mln złotych, w związku z inwestycją na dużym osiedlu mieszkaniowym – mówi sędzia Grzegorz Karaś z Sądu Okręgowego we Wrocławiu. Czytaj w LEX: Nowości w zakresie postępowania cywilnego - nagranie ze szkolenia > I dodaje, że może się również zdarzyć, że żaden z sędziów cywilnych w małym sądzie nie będzie mógł być dobrany do składu rozpoznającego zażalenia. - Co wtedy, skład zostanie utworzony z sędziów karnistów? - pyta sędzia Karaś. I dodaje, że z całym szacunkiem dla kolegów karnistów, ale nie specjalizują się oni w sprawach cywilnych - podobnie jak cywiliści nie specjalizują się w sprawach karnych. Do tego dochodzi problem z podziałem czynności oraz Systemem Losowego Przydziału Spraw. Czytaj: Zreformowana procedura cywilna już do poprawki - w MS trwają prace>> Dyrektor Mroczkowski odpowiada jednak, że sam orzekał w sądzie, który liczy siedmioro orzeczników i powszechną praktyką jest zastępowanie jednego sędziego przez drugiego. - Bez względu na specjalność, nie spodziewam się, by były z tym większe problemy - przekonuje. Czytaj w LEX: Zmiany w uzasadnianiu orzeczeń po nowelizacji KPC > Ratunkiem sąd drugiej instancji, ale... Zgodnie z art. 394(1a) par. 3 nowelizacji, jeżeli sąd pierwszej instancji nie może utworzyć odpowiedniego składu, zażalenie rozpatruje sąd drugiej instancji. Prawnicy początkowo liczyli, że może to być ratunek w sytuacji, gdy cywilistów w sądzie będzie za mało. – Pojawiają się głosy, że przez sąd pierwszej instancji należałoby rozumieć w tym kontekście wyspecjalizowane wydziały, np. rodzinny czy pracy. Jeżeli - jak należy się spodziewać – taka wykładnia nie zostanie zaakceptowana, postuluje się nowelizację - mówił portalowi radca prawny Marcin Dziurda, były prezes Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Ministerstwo wskazuje jednoznacznie - chodzi o sąd, a nie o wydział. - Materia tych zażaleń jest na tyle łatwa i uniwersalna, że sędziowie o innych specjalnościach też będą w stanie o niej rozstrzygnąć. Jeżeli się jednak okaże, że sprawa tych pozostałych sędziów przerasta, to prezes może uznać, że składu do rozpoznania sprawy nie da się utworzyć i przekazać zażalenie do rozpoznania sądowi wyższego szczebla - dodaje sędzia Mroczkowski. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
.